Kıbrıs’a seyahat edenlerin en çok dikkatini çeken ve sıkça sorduğu sorular arasında “Kıbrıs’ta trafik neden soldan akar?”, “Direksiyon neden sağda?” ya da “Kıbrıs’ta trafik neden ters?” gibi ifadeler yer alıyor. Bu sorular, adanın kendine özgü trafik düzeninin hem tarihsel kökenlerini hem de günlük yaşamdaki etkilerini merak eden ziyaretçilerin ilgisini yansıtıyor. Araçların sol şeridi kullandığı ve direksiyonun sağda olduğu bu sistem, adanın hem kuzeyinde hem de güneyinde ortak bir özellik. Peki, bu alışılmadık düzenin ardındaki sebep nedir? Cevap, Kıbrıs’ın zengin tarihsel mirasında yatıyor.
İngiliz Mirası: Tarihin Yollara Yansıması
Kıbrıs’ta trafiğin soldan akmasının temel nedeni, adanın 19. yüzyıldaki İngiliz sömürge geçmişidir. 1878 yılında, Osmanlı İmparatorluğu ile İngiltere arasında yapılan bir anlaşmayla, Kıbrıs’ın yönetimi Osmanlı toprağı olarak kalmak şartıyla İngiltere’ye devredildi. Bu stratejik hamle, Rusya’nın Akdeniz’deki yayılmacı politikalarına karşı bir denge oluşturmayı amaçlıyordu. İngilizler, adaya yalnızca siyasi ve idari düzenlemelerini değil, aynı zamanda kültürel ve altyapısal uygulamalarını da taşıdı. İngiltere’de o dönemde standart olan soldan akan trafik sistemi, bu değişimlerin bir parçası olarak Kıbrıs’ta da benimsendi.
Bu düzenleme, adanın uzun yıllar süren İngiliz hakimiyeti boyunca pekişti. 1914 yılında Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla İngiltere adayı ilhak etti ve 1925 yılında resmi olarak bir Kraliyet sömürgesi haline getirdi. Yıllar geçtikçe, soldan akan trafik adanın vazgeçilmez bir parçası oldu.
Bağımsızlıktan Bugüne Değişmeyen Sistem
1960 yılında Kıbrıs Cumhuriyeti bağımsızlığını ilan ettiğinde, trafik sistemini değiştirme gibi bir gündemleri olmadı. Zira adadaki tüm altyapı, yollar, kavşaklar ve araçlar bu sisteme göre şekillenmişti. Milyonlarca kişinin alıştığı bir sistemi kısa sürede değiştirmenin getireceği zorluklar ve yüksek maliyetler düşünüldüğünde, mevcut düzenin devam etmesi en mantıklı seçenek olarak görüldü.
1974 yılında Kıbrıs Barış Harekâtı sonucunda ada kuzey ve güney olmak üzere ikiye ayrılsa da, trafik sistemi konusunda bir ayrılık yaşanmadı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde de soldan akan trafik düzeni aynen korundu.
Günümüzde Kıbrıs yollarında seyahat ederken, direksiyonu sağda olan araçların soldan akışını görmek, aslında adanın yakın tarihine bir ayna tutmaktadır. Kıbrıs’taki soldan akan trafik, bir zamanlar hüküm süren bir imparatorluğun bıraktığı en somut ve en kalıcı miraslardan biri olarak yollarda varlığını sürdürmeye devam ediyor. Bu durum, adanın tarihsel ve kültürel katmanlarının, modern yaşamın bir parçası haline geldiğinin ilginç bir örneğini sunar.
Kıbrıs’ın soldan akan trafik sistemi, İngiliz sömürge yönetiminin yalnızca adaya özgü bir mirası değildir. Wikipedia’nın “Left- and right-hand traffic” sayfasına göre, İngiliz İmparatorluğu’nun etkisiyle soldan akan trafik, Avustralya, Yeni Zelanda, Hindistan ve birçok Karayip adası gibi eski sömürgelerde de benimsenmiştir. Ancak, bazı eski sömürgeler bağımsızlık sonrası sağdan akan trafiğe geçerken, Kıbrıs gibi bazı ada ülkeleri genellikle bu sistemi korumayı tercih etmiştir.
Trafik Kıbrıs’ta Neden Ters Taraftan Akıyor?
Kıbrıs’ta trafik sisteminde direksiyonun sağda olduğu ve araçların sol şeridi kullandığı bu durum İngiliz etkisinin kalıcı bir mirasıdır. Tarihi açıdan açıklanacak olursa, trafiğin soldan akmasının daha eski kökenleri vardır; atların sürücüsünün sağ eliyle kılıcını kullanabilmesi için yolun sol tarafında seyretmeyi tercih etmesi gibi. İngiltere’de 18. yüzyıldan itibaren yasal olarak soldan trafik düzeni uygulanmaya başlamış, İngiliz İmparatorluğu’nun sömürgelerinde de bu sistem yerleşmiştir. Kıbrıs da bu sistemin bir parçası olmuştur. Kıbrıs’ta araç plakalarının renkleri ve anlamlarını öğrenmek için Kıbrıs Araç Plaka Renkleri ve Anlamları sayfasına göz atabilirisiniz.
